Home> Blogs > Neurology> अचूक निदान,औषधोपचार आणि जीवनशैलीत बदल याद्वारे अपस्मारावर नियंत्रण मिळविणे शक्य : तज्ञ
अचूक निदान,औषधोपचार आणि जीवनशैलीत बदल याद्वारे अपस्मारावर नियंत्रण मिळविणे शक्य : तज्ञ
पुणे, 25 मार्च 2022: अपस्माराबाबत असलेले गैरसमज दूर करणे,वारंवार फीटस येण्याची कारणे आणि जोखीम याबाबत जागरूकता निर्माण करणे,अचूक निदान,औषधोपचार आणि जीवनशैलीमध्ये बदल यामुळे एपिलेप्सीवर अधिक प्रभावी नियंत्रण मिळविता येईल,असे मत तज्ञांनी व्यक्त केले.
दरवर्षी 26 मार्च रोजी वर्ल्ड पर्पल डे च्या माध्यमातून एपिलेप्सीबाबत जनजागृती केली जातेे.जेव्हा मेंदूमध्ये एक असामान्य विद्युत स्त्राव निर्माण होऊन मेंदूच्या सामान्य कार्यामध्ये तात्पुरते व्यत्यय आणतो,त्यावेळेस त्याला फेफरे किंवा फीटस म्हणतात.जेव्हा ही स्थिती दोन किंवा अधिक वेळा उद्भवते तेव्हा त्याला एपिलेप्सी म्हणतात.
सह्याद्रि हॉस्पिटल्समधील कन्सल्टंट न्युरोलॉजिस्ट व एपिटोलॉजिस्ट डॉ.मुदस्सर खराडी म्हणाले की,एकीकडे एपिलेप्सी संदर्भात गैरसमज दूर करणे महत्त्वाचे आहेच,पण त्याचबरोबर त्याची कारणे,जोखमीचे घटक तसेच रूग्णाची काळजी घेणार्या कुटुंबियांतील सदस्याची भूमिका समजून घेणे देखील तितकेच महत्त्वाचे आहे.
फीटस किंवा झटक्यांच्या जोखमीच्या घटकांमध्ये तणाव,नियमित औषध न घेणे,झोप न लागणे,थकवा,मद्यसेवन,विविध प्रकारचे संक्रमण इत्यादींचा समावेश असू शकतो. याची कारणे व जोखमीचे घटक विविध व्यक्तींमध्ये भिन्न असू शकतात,ज्यामध्ये अनुवंशिक घटक,मेंदूला झालेली दुखापत,स्ट्रोक,संक्रमण व मेंदूशी संदर्भात इतर समस्या यांचा समावेश असू शकतो.
डॉ.मुदस्सर पुढे म्हणाले की,रूग्ण आणि कुटुंबियांतील रूग्णाची काळजी घेणारा सदस्य यांनी एपिलेप्सीबाबत समजून घेणे खूप गरजेचे असते,कारण जेव्हा रूग्णाला फीट येते तेव्हा ती स्थिती आजूबाजूला असलेल्या कुटुंबियांना अतिशय काळजीची वाटू शकते.
हातापायाची अनियंत्रित हालचाल,रूग्णाची गोंधळलेली परिस्थिती,चक्कर येणे ही कुटुंबियांना भयावह वाटू शकते. अशा परिस्थितीत घाबरून न जाता काय करायचे आणि काय नाही,हे डॉक्टरांकडून समजून घेणे गरजेचे आहे.याचे कारण अचूक निदान झाल्यास उपचार प्रभावी ठरतात.
डॉ.मुदस्सर पुढे म्हणाले की, अचूक निदान हे एपिलेप्सीच्या उपचारासाठी महत्त्वाचे आहे. रूग्णाच्या फीटस बघितलेले कुटुंबीय डॉक्टरांना देत असलेली माहिती ही यासाठी अत्यंत महत्त्वाची ठरते.निदानामध्ये मेंदूच्या तपासण्या,रक्ताच्या तपासण्या, इलेक्ट्रोएनसेफॅलोग्रॅम (इइजी),व्हिडिओ इइजी,एमआरआय ब्रेन एपिलेप्सी प्रोटोकॉल इत्यादींचा समावेश असतो.
70 ते 80 टक्के रूग्णांमध्ये एपिलेप्सी औषधांद्वारे नियंत्रणात आणता येते.ज्या रूग्णांवर औषधांचा परिणाम दिसून येत नाही किंवा त्यांच्यामध्ये औषधांचा प्रतिरोध आहे व फीटस हे छोट्या परिभाषित भागातून उद्भवत आहेत अशांसाठी शस्त्रक्रिया एक पर्याय आहे.शस्त्रक्रिया केल्यास मेंदूच्या इतर महत्त्वपूर्ण कार्यांवर परिणाम होणार नाही,हे बघणे देखील महत्त्वाचे असते.
जीवनशैलीमधील बदलांमध्ये पुरेशी झोप,समतोल आहार,व्यायाम,रक्तातील साखर आणि रक्तदाबावर नियंत्रण ठेवणे,नियमितपणे व वेळच्या वेळी औषधे घेणे यांमुळे अशा रूग्णांच्या जीवनमानात सुधारणा होऊ शकते.
